دانشگاه آزاد قوچان

مصرف بنزین

متوسط مصرف روزانه بنزین در خردادماه 1384 نسبت به خرداد ماه سال گذشته، 10/71در صد رشد داشته است. این در حالی است که متوسط رشد جهانی بنزین حدود 2 درصد می باشد، وحتی در برخی از کشورها علیرغم افزایش تعداد خودروها، این رشد منفی نیز بوده است

هجدهم مردادماه 1384, 69میلیون و 800 هزار لیتر بنزین در کل کشور مصرف شد. نوزدهم مردادماه 1384, 70 میلیون و 500 هزار لیتر بنزین مصرف شده است که بدین ترتیب در این دو روز 140 میلیون و 300 هزار لیتر بنزین در کل مصرف شده است که پیش بینی می شود با نزدیک شدن به روزهای پایانی هفته میزان مصرف بنزین با افزایش قابل توجهی روبرو باشد

درصد افزایش مصرف بنزین سالیانه در کل دنیا حدود ۱% است و حتی در کشورهای در حال توسعه نیز این درصد، زیر ۲% برآورد می شود. افزایش بیش از ۱۱% در مصرف سالیانه ایران، به هر صورتی که توجیه اش کنیم، مصداقی بارز از مصرف بی رویه و اتلاف انرژی در دنیای امروز می باشد

طبق آمارها به دلیل فقدان راهکارهای اساسی طی ده سال گذشته مصرف بنزین کشور از 2/31 به 62 میلیون لیتر رسیده است و این یعنی یک فاجعه ملی.51 درصد بنزین مصرفی خودروهای تهران، در ترافیک می سوزد.بر اساس آمارهای موجود 51 درصد از بنزین مصرفی خودروهای تهران، در ترافیک سنگین خیابانهای شهر هدر می رود و این در حالی است که بنا به اعتقاد کارشناسان و صاحبنظران فقط با روان سازی ترافیک کلان شهر تهران روزانه 6 میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفه جویی خواهد شد


علي هرندي مديرعامل شركت پخش فرآورده‌هاي نفتي منطقه مشهد گفت
مصرف روزانه بنزين در استان خراسان رضوي طي فصل تابستان بیست تا سی درصد افزايش يافته است
روزانه سه ميليون ليتر بنزين در خراسان رضوي مصرف مي‌شود كه مصرف دو ميليون و هفتصدچهل و هشت هزار ليتر از اين حجم تنها در مشهد صورت مي‌گيرد
با توجه به مصرف رو به رشد انواع فرآورده‌هاي نفتي و به خصوص بنزين بايد در زمينه مصرف بهينه فرآورده‌هاي سوختي فرهنگ‌سازي شود.



تولید داخلی و واردات بنزین


براساس گزارش منتشره شرکت پالایش و پخش فراورده های نفتی درباره واردات بنزین واردات بنزین در برنامه دوم توسعه یعنی سالهای1375 ،1376 1378 1377
و1380به ترتیب 0/975، 7/117 ، 1/387 ، 1/741 و 1/977 میلیارد لیتر در سال بوده است درحالی که با آغاز برنامه سوم توسعه به دلیل عواملی همچون خارج نشدن خودروهای فرسوده و پرمصرف ، اضافه شدن خودروهای جدید تولیدی بعضا پر مصرف اضافه برمیزان برنامه پیش بینی شده و رسیدن آنها به مرز 5/6 میلیون دستگاه ، هدفمند نشدن یارانه ها و نازل بودن مصرف سوخت وعدم حل مسائل ترافیک شهرهای بزرگ مصرف بنزین بسیار افزایش یافته است .
درحال حاضر روزانه بیش از70 میلیون لیتر بنزین درکشور مصرف می شود که بخش اعظمی از این میزان، از کشورهای خارجی و با صرف هزینه بسیاری وارد می شود .
رشد تولید بنزین نیز باید گفت که میزان تولیدات در 9 سال گذشته 43 درصد افزایش یافته است که بهره برداری از پالایشگاه بندرعباس ، بهینه سازی پالایشگاه لاوان ، اجرای طرح کراس و ... از مهمترین اقداماتی بوده که در این راستا انجام شده است اما علیرغم رشد تولید بنزین میزان مصرف بنزین 84 درصد افزایش یافته است .


کنترل مصرف با افزایش قیمت


محمد اسماعیل کراچیان که آخرین سمت وی در وزارت نفت مدیریت پروژه فاز یک پارس جنوبی در شرکت پتروپارس بوده است گفت:ببینید امروز تقریبا همه اقشار جامعه می دانند که دادن این مدل سوبسید به بنزین تنها ظلم به کسانی است که خودرو ندارند که همان اقشار کم درآمد جامعه را تشکیل می دهند .تغییر قیمت بنزین دو اثر دارد که مستقیم آن بر خودرو است و غیر مستقیم آن به تولیداتی که حمل و نقل در آن موثر است که تقریبا تمام تولیدات را شامل می شود

اما رویه کنونی تنها گویایی یک موضوع است و آن اینکه اگرقیمت تمام شده بنزین 200 تومان باشد ما به اشخاص دارنده خودرو برای مصرف هر لیتر بنزین یکصد و بیست تومان جایزه می دهیم به عبارت دیگر حق فاقد خودرورا به خودرو دارها می دهیم و تشکر هم می کنیم ، درطرحی که توسط گروه پژوهش و برنامه ریزی تهیه شده پیشنهاد شده است که مابه التفاوت قیمت بنزین به صورت سهام و در راستای خصوصی به مردم ارایه شود تا بدین ترتیب مردم نیز مالک شوند و سوبسید نیز به مرور حذف شود



محاسبه قیمت بنزین بر اساس قیمت های بین المللی یا منطقه ای


دکترحسین صمصامی کارشناس مسائل اقتصادی میگوید:افزایش قیمت بنزین راه درستی برای کاهش مصرف بنزین نیست و عواقب خطرناکی به همراه دارد و باعث افزایش فزاینده تورم در کشور می شود.محاسبه قیمت بنزین براساس قیمت های بین المللی یا منطقه ای به منظور کاهش مصرف آن اصلا بحث درستی نیست زیرا در کشور ما با رشد قیمت بنزین فاکتورهای دیگر همانند سطح درآمدها، وضعیت تولید، تکنولوژی تولید، وضعیت حمل و نقل عمومی مد نظر قرار نمی گیرد و این امر باعث ایجاد موج تورمی می شود.باید شرایطی را ایجاد کنیم تا مصرف کننده بتواند برای عدم استفاده از بنزین جایگزینی همانند وسایل حمل و نقل عمومی بیابد در صورتی که هیچ یک از این امکانات فراهم نشده و دولت تنها به کاهش مصرف بنزین با افزایش قیمت بنزین اصرار دارد و این سیاست درستی نیست.تنها با در نظر گرفتن فاکتورهایی همانند بین المللی کردن سطح دستمزدها و تکنولوژی ساخت خودرو و استاندارد کردن آن می توان برای افزایش قیمت بنزین تصمیم گرفت درغیر این صورت افزایش قیمت بنزین برای کاهش مصرف آثار روانی زیادی را به همراه خواهد داشت که در این فضا نرخ تورم نیز به صورت افسار گسیخته افزایش خواهد یافت

کمال دانشیار در گفتگو با خبر گزاری فارس گفت : ارزش نهایی نفت به تولیدات ماندنی آن است ، بدین ترتیب طرح های امروزی که نفت را به چرخه سوخت تبدیل کرده اند ، اشتباهی تاریخی است و در صورتیکه این طرح ها به سمت تولید فرآورده های پر درآمدی چون فولاد و پتروشیمی که ارزش افزوده بالایی دارند قدم بردارد، قابل توجیه خواهد بود
برای بنزین یارانه نمی دهیم بلکه "عدم النفع " است . دولت برای هر لیتر بنزین دویست و پنجاه تومان هزینه نمی کند که 80 تومان آن را بگیرد و 170 تومان دیگر را سوبسید بدهد ، بلکه دولت بابت هر لیتر بنزین 170 تومان عدم النفع می دهد یعنی نفعی که می تواند به خزانه واریز کند ، نمی ریزد
شرکت ملی نفت ایران روزانه یک و نیم میلیون بشکه نفت به شرکت پالایش و پخش نفت تحویل می دهد که اگر این رقم را مثلاً ضربدر 20 دلار (برای هر بشکه نفت ) و حاصل را ضربدر 360 روز کنیم ، رقم چند میلیارد ی می شود (ده میلیارد و 800 میلیون دلار ) دولت اعلام میکند این رقم را سوبسید می دهم در حالی که این سوبسید نیست بلکه عدم النفع است . یعنی در واقع اگر این مقدار نفت را در بازار جهانی می فروخت ، پول آنرا دریافت می کرد که در این صورت باید به جای آن بنزین از خارج وارد می کرد . لذا سوبسید تنها شامل بنزین وارداتی از خارج می شود که مثلاً هر لیتر حدود 250 تومان می خریم و به مردم لیتری 80 تومان می فروشیم . این دقیقاً سوبسید است که حدود یک سوم مصرف بنزین را شامل می شود ولی دو سوم دیگر آن را دولت عدم النفع می دهد
اگر تفاوت قیمت بنزین در داخل کشور با کشورهای مجاور در حد فعلی باشد . قاچاق بنزین رو به رشد خواهد بود و انگیزه قاچاق باقی می ماند .فرض کنید 5 درصد تولیدات نفت ما قاچاق می شود و 5 درصد افراد در این گردونه قاچاق دخیلند . شما می خواهید 95 درصد دیگر جامعه را ملتهب کنید به خاطر 5 درصدی که در قاجاق دست دارند ؟ پس شما باید مواظب باشید که اکثریت جامعه چه نفع و ضرری از این تصمیم دارند
عده ای معتقدند برای صرفه جویی و جلوگیری از مصرف بی رویه باید قیمت این کالا را افزایش داد .الان بنزین لیتری 80 تومان است که نسبت به 7 سال پیش که لیتری 20تومان بود، چهار برابر افزایش یافته است ولی مصرف نه تنها کاهش نیافته که حدوداً دو برابر شده است . افزایش مصرف اجتناب نا پذیر است . در اینجا راه حل جایگزین کردن مالیات به جای افزایش قیمت است . یعنی هر کس از مصرف بیشتر ی بر خوردار است ، مالیات بیشتری بدهد . ما باید به جای افزایش قیمت ، مالیات بیشتری بدهد . ما باید به جای افزایش قیمت ، مالیات بیشتری از کسانی که بنزین و سوخت بیشتری مصرف می کنند ، اخذ کنیم (البته بجز وسایط حمل و نقل و عمومی) مثلاً بگوییم هر فرد می تواند تا 30لیتر در ماه مصرف بنزین شخصی داشته باشد و بیشتر از آن را باید مالیات دهد . اخیراً قراراست شرکت نفت کارتهای هوشمند ارائه دهد که مصرف بنزین افراد با دستگاه های کامپیوتری داخل پمپ بنزین قابل کنترل ومحاسبه است . لذا در هر دو صورت یعنی چه اینکه قیمت خرید بنزین از خارج را در نظر بگیریم و چه قیمت ذاتی آن به اضافه هزینه های پالایش و توزیع را ، به عددی حدود 250 تومان در هر لیتر می رسیم ولی در کشور ما چون خودمان نفت تولید ، استخراج و پالایش می کنیم ، کمتر از 80 تومان است
مانی می توانیم افزایش قیمت داشته باشیم که در آمدها را بالاببریم . مثلاً فرض کنید میانگین دستمزد در ایران ماهیانه 150هزار تومان است . ما باید ایتدا درآمد مردم را تا سطح دو برابر (300 هزار تومان ) افزایش دهیم و بعد قیمتها را . این کار با افزایش صنایع و تعداد کارخانه ها ، گسترش خدمات ، کشاورزی ، ایجاد اشتغال ، کاهش سود بانکی و یک رقمی کردن و حتی نزدیک به صفر کردن آن تحقق می یابد . لذا باید قیمتهارا ثایت نگه داریم ، تورم و سود بانکی را پایین و قدرت خرید مردم را بالا بیاوریم تا در آمدهای مردم افزایش یابد به نحوی که بین درآمد و هزینه های مردم یک تعادل منطقی بوجود آید . این سیاست کلی است



:کاهش مصرف سوخت و به طبع آن کاهش آلودگی هوا و ترافیک در کلان شهر تهران
طرح توسعه ناوگان اتوبوسرانی ، گسترش محدوده طرح ترافیک ، بهره برداری از خطوط ریلی سبک و اجرای طرح های کاهش اتلاف سوخت